Пред 100 години, луѓето работеле многу повеќе отколку денес. Хенри Форд бил првиот кој ги префрлил вработените во 8-часовни смени и предложил да работат само 5 дена во неделата. Денес специјалистите за човечки ресурси признаваат дека и 5-дневната работна недела е застарена. Во понеделник и петок, луѓето се често мрзливи, брзо се заморуваат, постојано балансираат помеѓу канцеларијата и домот, не се задоволуваат себеси и нивните претпоставени со продуктивност. Затоа, многу компании експериментираат со вработените, нудејќи им нестандардни работни планови.
Клиника Свартадален: смена од само 6 часа
Во рок од 2 години вработените во шведската државна клиника Свартадален работеле 6 часа на ден, наместо 8.
Резултат: Успешено, но скапо. Квалитетот на услугите се зголемил, вработените помалку се жалеле на замор, но тие морале да ги зголемат трошоците за вработените кои ги заменувале вработените од основниот персонал. Биле вработени 17 нови лица кои ја чинеле клиниката 1,3 милиони долари. Затоа клиниката се откажала од понатамошна имплементација на иновацијата.
Хелсинки: вообичаениот распоред и пауза за мирен час
Компаниите во Хелсинки како експеримент воведуваат дневно спиење на работа. Според финските синдикати, ова има плодно влијание врз продуктивноста на вработените. Еден час се издвојува за спиење: луѓето се собираат во затворен простор и, под водство на стручно лице, се релаксираат, медитираат или спијат.
Резултат: Успешно. Истражувањата на вработените покажаа дека дневното спиење го ублажува заморот, помага да се префрлат помеѓу задачите подобро, ја олеснува непријатноста од седечката работа и дава енергија до крајот на денот.
Вработените во Uniqlo и Nissan: 10 часа на ден, но 4 дена во неделата
Јапонската компанија, која ги поседува брендовите Uniqlo, Theory и J Brand, тестира нов распоред, нудејќи 10.000 вработени на мало да работат 4 дена во неделата. Работниот ден трае 10 часа, но, како и досега, може да се падне во сабота или недела.
Со новиот распоред, вработените поминуваат повеќе време со своите семејства, грижејќи се за постари роднини. За Јапонија, ова е сериозен проблем: жените често се откажуваат од работа за да се грижат за своите најблиски.
Резултат: Успешно. На вработените се допаднал новиот распоред и била зголемена продуктивноста. Постепено, нови компании се приклучуваат на иницијативата, на пример, Нисан. Некои од нив воведоа 4-дневна работна недела, други им доделуваат на најдобрите вработени „петочен бонус“, односно скратено работно време во петок.
Приватни компании: 4 работни дена неделно
Во американската компанија MSCO која се занимава со маркетинг неодамна работат само 4 дена во неделата. Вработените добиваат дури и повеќе отколку нивните колеги во други фирми со стандарден распоред. Но, ако се појават итни прашања во петокот, треба да бидат достапни за контакт.
Во адвокатската фирма Perpetual Guardian од Нов Зеланд, преку експериментот, тие се обиделе да работат 4 дена во неделата, па дури и да ги напуштат своите работни места порано, со цел да не заглават во вечерните сообраќајни метежи.
Но, тие не се првите кои воведоа сличен распоред. Во Гамбија, сите во земјата работат 4 дена во неделата, а во петокот се одмораат, се грижат за семејството и домот. Од 2013 година, претседателот на Гамбија воведе нов распоред во државните институции: 4 дена, луѓето работеа од 8:00 до 18:00 часот, а во петокот имаат дополнителен ден што треба да се потроши за сточарството, земјоделство и молитви.
Резултат: Во сите случаи, многу успешно.
Во Гамбија, шемата се промени малку од 2017 година: сега секој работи 4 дена до 16:00 часот, а во петок – до 12:30 часот, со цел да имаат време за лични работи.
И во компаниите MSCO и Perpetual Guardian распоредот стана постојан, бидејќи продуктивноста на трудот се зголеми за 20%, атмосферата во тимот се подобри и задоволството на вработените во компанијата се зголеми.
Амазон: Пократок работен ден, работа од дома и слободен петок за мајките
Амазон им понудил на некои вработени 30 часа неделно работа од 10:00 до 14:00 часот во зависност од обемот на работа, целото здравствено осигурување, слободен ден во петок и понекогаш можност за работа од дома. Тие добиле 25% помалку од другите вработени, но исто така работеле 10 часа помалку.
Резултат: Делумно успешно. Целта на експериментот била да се охрабрат младите мајки, нудејќи им профитабилна работа со скратено работно време со погоден распоред. На жените им се допадна идејата, но ја критикуваа компанијата зошто не обезбедила градинки за децата, а мајките да работат со полно работно време.
Јапонската влада: 4 работни дена, половина ден еднаш неделно и уште половина ден еднаш месечно
Во 2015 година една млада девојка извршила самоубиство затоа што не се справила со работата на која што поминувала повеќе од 150 часа неделно. По овој инцидент, јапонската влада тестирала различни мерки кои можат да го намалат товарот на работниците.
Експериментот со нестандарден работен распоред бил спроведен прво во рамките на истото министерство: една третина од вработените еднаш месечно во понеделник доаѓале да работат дури во попладневните часови. Секој петок, работноот ден бил скратен.
Резултат: Успешно. Отсуството на голем број вработени во понеделникот наутро не ја нарушувало работата на министерството, а продолжените викенди им претставувале задоволство на вработените.
Училишта во САД: 4 училишни денови, понеделник или петок – викенд за спорт, креативност и релаксирање со пријателите
Од почетокот на 2000-тите години, дел од средните училишта во руралните средини на САД се префрлиле на 4-дневна училишна недела за да ги намалат трошоците за греење на просторот, платите на наставниците, оброците и превозот на учениците во училиште.
Бројот на часовите се зголемил за 1-2 часа повеќе дневно, но децата не учеле понеделник или петок. Овие денови, наставниците ги подобрувале своите вештини, вршеле дополнителни часови или организирале состаноци за родителите. Понекогаш петтиот ден е посветен на отворени кругови за креативност, музика, спорт. Постепено, иницијативата станува популарна: целата држава Колорадо неодамна се префрли на четиридневната училишна недела.
Резултат: Многу успешно. Училиштата успеале значително да ги намалат трошоците, да ја зголемат мотивацијата и квалитетот на образованието на учениците. Платите на наставниците останале исти.
