Во неделата 1 октомври, референдумот за независност – кој се сметаше за нелегален од страна на шпанската влада – се одржа во Каталонија, автономна шпанска област, со што 90% од каталонците избираа независност од Шпанија. Значи, што е коренот на овој интензивен чекор за одвојување? Да ги оставиме модерните политики настрана и да погледнеме во историското минато на Каталонија за да разбереме зошто толку многу Каталонци сакаат да станат независни.
1. И покрај векот на репресија Каталоните го задржале својот јазик, кој сега го зборуваат 9 милиони луѓе. Тој не е дијалект на шпански, туку еволуирал од вулгарниот латински јазик што го зборувале Римјаните, кој ја колонизирале областа Тарагона.
2. Каталонија има историја која датира од раниот среден век во кој вече имале формирано свои обичаи и културен идентитет. Првите окрузи во Каталонија биле основани во 8 век, како резултат на обидот на кралот Карло Велики да воспостави тампон-зона помеѓу неговото франкиско царство и Шпанија која била под муслиманска власт.
3. Основата за она што ќе биде иднината суверена држава Каталонија била формирана во 9 век. За основачот на Каталонија се смета , Гуифре ел Пилос , кој обединил неколку каталонски окрузи и станал првиот независен гроф од Каталонија.
4. Каталонија била моќен регион Каталонија, особено поради поморската моќ. Таа се појавила како посебен ентитет со подемот на Барселона во 11 век и кога бракот меѓу Рамон Беренгер IV и кралицата Петронила од Арагон резултирал во династичка унија со Кралството Арагон, тогаш Каталонија станала голема средновековна поморска моќ.
5. Каталонија има свои традиционални права и парламент почнувајќи од 12-тиот век – иако Каталонија била под иста кралска власт како соседното кралство Арагон во 12-от век, Каталонија ги задржала своите сопствени традиционални права и парламентот, Corts Catalanes , кој остана на местото до 18 век. Каталонските судови имале ја имале силата на законот во смисла дека кралот не можел еднострано да ги укине.
6. Каталонија се побунила против кралот Филип IV од Шпанија – Во 15 век, Каталонија ја изгубила својата автономија кога кралот Фердинанд од Арагон и кралицата Изабела од Кастиља се венчале и ги обединиле своите моќи поставувајќи ги темелите на Кралството Шпанија. Сепак, за време на владеењето на кралот Филип IV, каталонските селани биле принудени да одат во војска која се борела против францускиот крал, иако каталонците имале доволно проблеми да ја одбранат каталонската територија. Тие биле револтирани и прогласиле република под француска заштита. Тоа била краткотрајна независност и до 1714 година каталонската држава била целосно укината. Каталонија била доведена под власт во Мадрид, а административната употреба на каталонскиот јазик била забранета.
7. Каталонија имала кратка независност за времето на Наполеон. За време на Наполеонските војни, шпанската и француската армија се бореа против себе неколку години. Во 1810 година, Наполеон одлучил дека Каталонија била независна Република под негова старателство. Во 1812 година, тој ја припојува Каталонија во Франција и повторно станала дел од Шпанската Кралство во 1814 година, кога Французите биле поразени.
8. Во 19-тиот век Каталонија доживеала културна ренесанса. Почнало големо движење за да се оживее културата, традицијата и јазикот, по што следела кампања за политичка автономност и сепаратизам.
9. На почетокот на 20 век Каталонија си го вратила административниот систем и одреден степен на само-управување. Во 1931 година изборите биле добиени од страна на Франческо Мација. Три дена подоцна, тој се согласи за формирање на автономна влада за Каталонија со новоформираната Шпанска Република.
10. Во 1936 година, беше пуштен воен удар во обид за соборување на Републиката, предизвикувајќи ја Граѓанската војна во Шпанија. Во 1938-9 – силите на генералот Франциско Франко ја зазеле Каталонија. Претседателот на каталонската влада бил убиен со стрелање. Под фашистичката диктатура на Франко, која траела речиси 40 години, имало широк спектар на сузбивање на каталонската автономија, јазик и култура. Илјадници каталонски активисти биле егзекутирани или испратени во егзил, а каталонскиот јазик бил забранет во сите јавни сектори. Ова потиснување само го поттикнало огнот на длабоката желба на Каталонците за независност.
Борбата на Каталонците за независност не почнала денес туку траела од многу одамна. Шпанија нема лесно да се откаже од Каталонија. Каталонскиот регион одамна е индустриски центар на Шпанија – првин за поморската моќ и трговијата со стоки, како што се текстилот, но сега и за финансиите, градежништвото, земјоделството и hi-tech компании. Денес таа е меѓу најпросперитетните региони во Шпанија.
